Podcast Nedir? (Adım Adım Kapsamlı Rehber)

“Podcast Nedir?” sorusuna içeriğimiz boyunca cevap vermeden önce günümüzde podcasting, hızla büyüyen bir medya formatı haline gelmiş durumda. Esnek dinleme imkanı, kişisel gelişim için kullanılabilme potansiyeli ve geniş bir konu yelpazesi ile podcastler, pek çok insanın günlük yaşamında önemli bir yer edinmiştir.

Bu rehberde, podcasting dünyasına adım atmak isteyenlere adım adım rehberlik edeceğiz. Şimdi, podcast nedir ve nasıl çalışır, bir podcast sunucusu nedir ve hangi ekipmanlar gereklidir, bir podcast nasıl başlatılır gibi soruların cevaplarına birlikte göz atalım.

Ana sorularımız:

• Podcast nedir ve nasıl çalışır?
• Podcast sunucusu nedir?
• Bir podcast yayını için hangi ekipmanlar gereklidir?
• Bir podcast yayını nasıl başlatılır?

Adım adım bu soruların cevaplarını bulalım!:

• Özgün ve ilginç bir konu veya tema bulun.
• Yayın formatını seçin.
• Ağınızdan yararlanın.
• Bölümünüzü kaydedin ve düzenleyin.
• Bir web sitesi oluşturun.
• Bir tanıtım stratejisi oluşturun.
• Metriklerinizi takip edin.
• Podcastinizden nasıl para kazanacağınızı öğrenin.

Podcast Nedir ve Nasıl Çalışır?

Podcast Nedir?

Podcast, kullanıcıların kişisel cihazlarına indirebileceği ve boş zamanlarında dinleyebileceği bir dizi sesten oluşur. Genel olarak, 20 ile 60 dakika arasında bir tema veya konu hakkında konuşulur. Basitçe açıklayacak olursak, podcasti herhangi bir televizyon dizisinin sesli versiyonu olarak düşünebiliriz. Bunun sebebi de aynı üretim formatını takip etmesidir. Tıpkı dizilerde olduğu gibi belirli bir konu takip edilir ve bu konu gerçeğe ya da kurguya dayanır. Podcastleri televizyon dizilerinden ayıran en önemli şey bir sunucunun olmasıdır. Her podcastin olmazsa olmazı bir moderatördür. Çünkü bir hikayenin anlatılması ve dinleyiciye bölüm boyunca rehberlik edilmesi gerekir.

Podcast Konuları Nelerdir?

Podcast yapmak için bazen konu bulmak zor olabilir. Podcast’ler haber, eğlence, eğitim, komedi, spor ve daha fazlasını içeren çok çeşitli konuları ve türleri kapsar. Yani bakıldığı zaman günlük hayattan tutun da siyasete kadar geniş yelpazede konular oluşturulabilir. Bir veya daha çok kişi tarafından sunulabilen podcastler, akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar gibi çeşitli cihazlarda dinlenebilir veya izlenebilirler.

Podcast Dinlemek İçin En Popüler Platformlar Nelerdir?

• Apple Podcasts
• Spotify 
• Google Podcasts
• YouTube

Podcastlerin popüler olmasının en önemli sebeplerinden biri de istediğiniz her yerde ulaşılabilir olmasıdır. Otobüs yolculuğu yaparken, işe giderken, spor yaparken ya da kitap okurken kolaylıkla dinleyebilirsiniz.

Dinleyiciler bir podcaste abone olabilir ve yayınlandıkça yeni bölümleri otomatik olarak takip edebilir. Öte yandan, Google Trendler bize podcastlerin giderek daha popüler hale geldiğini Türkiye’de podcast kelimesinin trendinin hiç düşmediğini zirvelerde gezdiğini gösteriyor.

Podcastleri indirmek veya yayınlamak genellikle ücretsiz olsa da bazı içerik oluşturucular ücretli abonelik modelleri sunabilir veya içeriklerinden para kazanmak için reklam vermeyi tercih edebilirler. 

Podcast’ler, profesyonel uzmanlar veya kuruluşlar tarafından üretilebildiği gibi amatör kullanıcılar tarafından da rahatlıkla üretilebilir ve bunlar üzerinden kitle oluşturulup gelir elde edilebilir.

Podcast’ler ve Standart Ses Dosyaları Arasında ki Fark Nedir?

Bir podcast ile standart ses dosyaları arasındaki fark, bir video ile bir televizyon dizisi arasındaki farkla aynıdır. Ses dosyası, sesi dijital bir cihazda depolamak için kullanılan bir dosya formatıdır.  Öte yandan podcast, hikaye anlatımı, biçimlendirme ve ses kaynağı içeren bir dijital üründür. Kısacası, podcast oluşturmak istiyorsanız ses dosyalarına ihtiyacınız olduğunu unutmamalısınız.

Podcast Sunucusu Nedir?

Bir podcast sunucusu, podcast’inizi depolayan, Apple Podcasts ve Spotify gibi streaming platformlarına dağıtan başka bir platformdur.

Podcast sunucusu nasıl çalışır?

Önce ses dosyasını sunucu platforma yüklersiniz, ardından bu platform sizin için bir RSS feed oluşturur ve bölümlerinizi çeşitli dizinlere (diğer adıyla yayıncılara) gönderirler. Bir podcast sunucusu, kullanıcıların dijital ürünlerini saklamasına, yönetmesine ve dağıtmasına olanak tanıyan bir platform veya yazılımdır. Aslında podcast sunucuları, bireyler veya kuruluşlar tarafından dinleyicilerin akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar gibi çeşitli cihazlardan erişebilecekleri ses veya video içeriklerini barındırmak ve yayınlamak için kullanılır.

Self hosted (kendi barındıran) ve hosted (barındırılan) olmak üzere iki ana podcast sunucusu türü vardır. Self-hosted bir podcast sunucusu, kullanıcıların kendi podcastlerini kendi web sunucularında barındırmasına olanak tanırken, içerikler ve ortamı üzerinde daha fazla kontrol imkanı sağlar. Self-hosted podcast sunucularından faydalanmak isteyen kullanıcıların biraz teknik bilgiye sahip olması gerekir.  Sunucu yazılımını yükleyip kurmak, her türlü bakım ve güncellemeyi yapmak gerektiği için teknik bilgi denkleme dahil olur. 

Self-hosted podcast sunucularına örnek olarak; 

• Podlove
• Podbean
• WordPress 

Öte yandan, hosted podcast sunucusu ise podcast’ler için barındırma ve yayınlama hizmetleri sağlayan bir platformdur. Hosted podcast sunucuları genellikle kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir ve podcastleri barındırmanın ve yayınlamanın tüm teknik yönlerini onlar hallettikleri için minimum teknik bilgi gerektirir. Kullanıcıların ses veya video dosyalarını platforma yüklemeleri yeterlidir ve gerisini sunucu halleder.

Hosted podcast sunucularına örnek olarak: 

• Spotify
• Apple Podcasts
• Google Podcasts 

Podcast sunucuları, genellikle kullanıcıların podcastlerini yönetmelerine ve dağıtmalarına yardımcı olacak bir dizi özellik ve araç sunar.

İki sunucu arasında bazı ortak özellikler şunlardır:

• Podcast barındırma: Sunucu, ses veya video dosyalarını depolar ve sunar. Böylece dinleyicilerin içeriğe erişmesine ve içerikle etkileşime girmesine olanak tanır.
• Podcast yayınlama: Sunucu, kullanıcılara podcastlerini yayınlamaları için web sitesi, mobil uygulama gibi çeşitli kanallar aracılığıyla dinleyiciler tarafından erişilebilecek ortam sağlar.
• Podcast analitiği: Birçok podcast sunucusu, kullanıcıların podcastlerinin nasıl performans gösterdiğini ve dinleyicilerin içerikle nasıl etkileşim kurduğunu anlamalarına yardımcı olmak için analizler ve veri izleme araçları sunar.
• Podcast reklamcılığı: Bazı podcast sunucuları, kullanıcıların reklam, sponsorluk ve diğer gelir biçimleri aracılığıyla podcastlerinden para kazanmalarına yardımcı olacak araçlar ve hizmetler sunar. Bu şekilde podcast bölümleri tanıtılabilir.
• Podcast paylaşımı: Podcast sunucuları, kullanıcılarının daha geniş bir kitleye ulaşmaları için podcastlerini Apple Podcasts, Google Podcasts ve Spotify gibi birden çok platform üzerinde paylaşmasına yardımcı olabilir.

Özetleyecek olursak, bir podcast sunucusu, kullanıcıların podcastlerini çeşitli kanallar ve cihazlar aracılığıyla geniş bir kitleye ulaştırmasını ve bu paylaşımın yönetilmesini sağlayan bir platform veya yazılımdır. Sunucular, kullanıcıların içeriklerini yayınlamasına, takip etmesine ve içeriklerinden para kazanmasına yardımcı olacak bir dizi özellik ve araç sunar.

Podcast İçin Hangi Ekipmanlar Gereklidir?

Podcast kaydetmek istiyorum ama hem maliyetinden korkuyorum hem de zamanım yok diye mi düşünüyorsunuz? O zaman size iyi bir haberimiz var.  Podcast kaydetmeye başlamanın en iyi yanlarından biri hiç vakit kaybetmeden hemen başlayabilmeniz!

İhtiyacınız olan podcasting ekipmanları:

1. Mikrofon: Bilgisayarınızın veya telefonunuzun yerleşik mikrofonunu kullanmak cazip gelebilir. Ancak bunun yerine daha iyi ses kalitesi sunacak bir XLR veya USB mikrofona yatırım yapın.

Yeni başlıyorsanız, ortam gürültüsüne daha az duyarlı ve USB bağlantısıyla kurulumu kolay dinamik bir USB mikrofon tercih edebilirsiniz. Fakat stüdyo kurulumunuz varsa, XLR kablolu bir mikrofon daha iyi bir seçenek olacaktır.

2. Stüdyo veya ses yalıtımlı oda – Podcast kaydederken, dinleyicilerin dikkatini dağıtabilecek ortam gürültüsünü mümkün olduğunca en aza indirmelisiniz.

Bu nedenle, kayıt için sessiz ya da yalıtımlı bir alan oluşturmak çok önemlidir.

3. Ses düzenleme yazılımı – Bölümünüzü kaydettikten sonra, hem müzik ve reklam eklemek hem de gereksiz kısımları kaldırmak için ham halde bulunan ses dosyanızı düzenlemeniz gerekir.

Audacity, Adobe Audition ve Descript dahil olmak üzere kullanabileceğiniz bir çok ses düzenleme yazılımı vardır. Bu yazılımların her birinin özellikleri birbirinden farklıdır.

4. Gürültü önleyici kulaklıklar – Kulaklıklar, kayıt sırasında sesleri takip edebilmenize ve net algılamanıza izin verdiği için hem prodüksiyon hem de post prodüksiyon sırasında önemlidir.

5. Hosting platformu aboneliği – Kayıtlarınızı yayınlamadan önce, dosyalarınızı size uygun olan bir hosting platformuna yüklemeniz gerekir.

Podcast Nasıl Başlatılır?

1. Ele Almak İçin Özgün Ve İlginç Bir Konu/Tema Bulun

Podcast kaydetmek için ihtiyacınız olan ilk şey bir fikirdir. Kişiler için bu konu belirli bir sektöre/endüstriye yönelik tutku veya uzmanlıktan kaynaklanabilir. Marka için ise bu konu, hedef kitleniz hakkında topladığınız araştırmalar sonucundan doğabilir.

Özünde, podcastiniz belirli bir kitleye hitap etmelidir. Çünkü konuştuğunuz konu hakkında talep yoksa, yüksek ihtimalle duvara konuşuyormuşsunuz gibi hissedeceksiniz. Üniversitede sabah 8’de derse gelen ve slayttan konu anlatan hocanızı hatırladınız mı? Emin olun aynı duruma düşmek istemezsiniz. Ama tabii bu makaleyi okuyorsanız, muhtemelen bir podcast fikriniz vardır. Bu durumda amaç, fikrinizin derinliklerine inmek ve peşinden gitmeye değip değmeyeceğini görmektir.

Bunu yapmak için kendinize şu soruları sorabilirsiniz;

• Bu konu daha önce başka bir podcastte ele alındı mı? Eğer öyleyse,bu konuyu anlatabileceğim farklı bir açı var mı?
• Fikir mantıklı ve güncel mi?
• Bu konunun dinleyicisi var mı? Eğer varsa, nasıl bir kitleye hitap edeceğim?
• Bir sezon oluşturmak için yeterli sayıda içerik fikrim var mı?

Bu sorulara net bir yanıt verdiğinizde, üzerinde çalışabileceğiniz bir fikriniz olmuş olacak. Fikriniz geliştikçe konunuz bazı değişikliklere uğrayabilir, bu da tamamen normaldir. Bu adımda adınızı ve logonuzu güvence altına almak isteyebilirsiniz, ancak bunun için biraz beklemek yararlı olabilir.

2. Ekran Biçiminizi Ayarlayın

Podcast’lerin harika yanı, neredeyse her formata uyum sağlayabilmeleridir. Bazı podcastler sohbete dayalıyken, diğerleri kurgusal veya gerçek hikaye anlatımına odaklanır. Hangi formatın temanıza en uygun olduğuna karar vermek size kalmış. Bu aşamada, dinleyicilerin takip etmesini kolaylaştırabilmek adına yayınınızı bölümlere ayırmak için beyin fırtınası yapmaya başlayın.

3. Ağınızdan Yararlanın

Hangi formatı takip etmek istediğinizi belirledikten sonra çevrenize ulaşmanız gerekebilir. Yardımcı sunucuya ihtiyaç duyabilir veya yaklaşan bölümler için birkaç yüksek takipçili konuk ayarlamak isteyebilirsiniz. Bu durumda çevrenizdekilere ulaşmanız gerekir.

4. Bölümünüzü Kaydedin Ve Düzenleyin

Artık podcastinizin tüm ayrıntılarını hesapladığınıza göre, ilk bölümünüzü kaydetme zamanı. İlk bakışta sinir bozucu görünse de bu durumu prova olarak görebilirsiniz. Kaydı inceledikten sonra, kayıtla ilgili tüm problemleri düzenleme sırasında çözebilirsiniz.

5. Bir Tanıtım Stratejisi Oluşturun

Harika bir podcast konseptine sahip olmak kullanıcıları çekmek için yeterli olmayacaktır.  Hedef kitlenizin karşısına çıkabilmek için sağlam bir tanıtım stratejisi oluşturmalısınız. Varlığından bile haberdar olmadıkları bir şeyi nasıl dinleyebilirler ki? İlk olarak, ön lansman yapmak gerek. Tanıtım faaliyetleri, ilk bölümünüz yayınlandıktan sonra değil daha erken başlamalıdır. Peki neden? Bu, podcastiniz için bir beklenti oluşturur ve bu sayede güçlü bir dinleyici kitlesi kazanabilirsiniz. Örneğin, sosyal medyada ilk bölümünüzün çıkış tarihine doğru gün sayan birkaç gönderi paylaşarak başlayabilirsiniz.

Haber bülteni veya blog gibi başka bir mecrada zaten bir hedef kitleniz varsa, bu kanallarda da podcastinizi tanıtabilirsiniz. Öte yandan, bölümleriniz yayınlanmaya başladığında tanıtım konusunda tutarlı olmalı ve çeşitli farklı yöntemler denemekten korkmamalısınız. Bölümlerden kesitler yayınlamanın yüksek etkileşim oranlarına yol açtığını unutmayın. Kitlenizin nelerden hoşlandığını belirledikten sonra, o verilere bağlı kalın.

6. Metriklerinizi Takip Edin

Metriklerinizi takip ettiğinizden emin olun. Podcastiniz başladığında ve tüm hızıyla devam ettiğinde performansını izlemeye başlayın.

Podcastler İçin En Önemli Metrikler Nelerdir?

• Abone sayısı
• Aylık bölüm indirmeleri
• Podcast sayfası görüntülemeleri
• Ortalama dinleme süresi

İzlediğiniz her veri parçası, kitlenize karşı bir sezgi oluşturabilmenizi sağlayacak ve gelecek bölümler için stratejinizi belirleyecektir. Örneğin, verileri incelerken bir konunun çok ilgi gördüğünü fark ettiğinizi varsayalım, o konuyu daha fazla ele alabilirsiniz.

7. Podcast ile Nasıl Para Kazanacağınızı Öğrenin

Son olarak, podcastinizden nasıl gelir elde edeceğinizi bulmak önemlidir. En basit yol sponsorluktur. “Bu bölümün sponsoru [marka].” ifadesini muhtemelen çoğu kanalda ya da sayfada görmüşsünüzdür. Bu, şovun marka bilinirliğini artırmak veya başka bir pazarlama hedefine ulaşmak için markayla bir ortaklık kurduğu anlamına gelir. Bazı durumlarda sponsorluk, videodan önce gösterilen (bölümün başında) ve videonun ortasında gösterilen (bölüm ortasında) reklamları da içerebilir.

Podcast’ler Hakkında Sık Sorulanlar

Podcastte ne konuşulur?

Podcastte konuşabileceğiniz konuların sınırları neredeyse yok denecek kadar geniştir. Haberler, eğitim, popüler kültür, kişisel gelişim, bilim, teknoloji, sanat ve hatta kişisel hikayeleriniz gibi birçok konu podcast formatında işlenebilir. Önemli olan, konunun size ve potansiyel dinleyici kitlenize ilginç gelmesi ve tutkulu bir şekilde ele alınmasıdır. Kendi deneyimlerinizden yola çıkarak veya uzmanlık alanınıza odaklanarak benzersiz bir içerik sunabilirsiniz.

Kimler podcast yapabilir?

Podcast, herkes için erişilebilir bir medya formatıdır. Herkes podcast yapabilir; öğrenciler, profesyoneller, hobilerine düşkün kişiler veya sektörlerinde uzman olanlar. Tek ihtiyaç, bir mikrofon ve bir konuşma platformuna sahip olmaktır. Podcast, bireysel girişimcilerden büyük şirketlere kadar herkes için bir iletişim aracıdır.

Podcast dinlemek faydalı mı?

Evet, podcast dinlemek faydalı olabilir. Podcastler, kullanıcılara esnek bir öğrenme ve eğlence deneyimi sunar. Yolculukta, spor yaparken veya evde dinlenirken podcast dinlemek, bilgi edinme veya keyifli vakit geçirme şansı sağlar. Çeşitli konularda yayınlanan podcastler, dinleyicilere geniş bir bilgi yelpazesi sunar.

Podcast para kazandırır mı?

Evet, podcast para kazandırabilir. Sponsorluk anlaşmaları, reklam gelirleri ve abonelik modelleri gibi çeşitli gelir kaynakları vardır. Ancak başlangıçta bu gelirleri elde etmek zaman alabilir. Nitelikli içerik üretimi ve dinleyici kitlesini artırma süreçleriyle, podcast sahipleri gelir elde edebilirler.

Podcast yayını ortlama kaç dakika olmalı?

Podcast uzunluğu, içeriğin türüne ve dinleyici kitlenizin tercihlerine bağlı olarak değişebilir. Genellikle podcast süresi 20 ila 60 dakika arasında olması tercih edilir. İdeal süre, konunun derinlemesine işlenmesine yetecek kadar uzun, ancak dinleyicinin dikkatini kaybetmeyecek kadar da kısa olmalıdır. 

Telefonla podcast yapılır mı?

Evet, telefonla podcast yapmak mümkündür. Birçok mobil uygulama, kullanıcılara basit ve kullanıcı dostu bir şekilde podcast kaydı yapma imkanı sunar. Bu, podcast yapma sürecini kolaylaştırabilir, ancak profesyonel bir mikrofon ve ses düzenleme yazılımı kullanmak daha yüksek ses kalitesi sağlayabilir.

Podcast neden popüler oldu?

Podcast’ler, insanların çoklu görev yapma eğiliminde olduğu bir dünyada mobil dinleme imkanı sunarak, bilgiye kolay erişim sağlar. Ayrıca, çeşitli konularda uzmanların derinlemesine bilgi paylaşması da ilgi çekicidir.

Başarılı bir podcast yayıncısı olmak için temel stratejiler nelerdir?

Düzenli ve kaliteli içerik üretmek, etkileşimi artırmak için dinleyici sorularına cevap vermek ve konuklarla ilginç röportajlar yapmak, podcast’lerde başarının anahtarlarıdır.

Podcast için uygun konukları seçmek için nelere dikkat etmeliyiz?

Konuklarınızın uzmanlık alanı, ilgi çekici hikayeleri ve dinleyicilerin ilgisini çekebilecekleri benzersiz bir bakış açısı olmalıdır.

Podcast içerikleri için etkili başlık ve açıklamalar nasıl oluşturulur?

Etkili başlık ve açıklamalar oluşturmak için anahtar kelime araştırması yapıp doğru anahtar kelimeleri kullanmalı, içeriğin özünü yansıtmalı ve dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde bilgi vermelisiniz. SEO odaklı başlıklar kullanarak podcast’inizi daha görünür hale getirebilirsiniz.

Podcast için copyright ve telif haklarına dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Podcast içeriklerinde kullanılan müzik, ses efektleri veya diğer materyallerde telif haklarına dikkat edilmelidir. Lisanslı materyaller kullanmak veya izin almak, hukuki sorunlardan kaçınmanıza yardımcı olacaktır.

Son olarak, podcastinizi YouTube’da yayınlayarak da etkileşiminizi en üst seviyeye çıkarabilirsiniz. Sessiz bir ev ortamınız veya bir stüdyo kurulumunuz varsa ve podcastiniz eğitim veya konuşma amaçlıysa, hem video hem de ses kaydetmeyi düşünebilrsiniz. Bu şekilde podcastinizi YouTube’da yayınlayabilir, daha geniş bir kitleye ulaşabilir, kanalınızdan para kazanabilir ve podcast yayınınızı tanıtma yollarınızı çeşitlendirebilirsiniz. “Podcast Nedir ve Nasıl Yapılır?” başlıklı yazımızı beğendiyseniz Peakcast isimli podcastimizi dinlemenizi öneririz!

Hala bir podcast oluşturmakta zorlanıyorsanız ve bu konuda daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, hemen bizimle iletişim sayfamız üzerinden ulaşabilirsiniz! İçerik pazarlaması ekibimizin size destek olacağından emin olabilirsiniz.